طراحی آرامگاه خیام

خیام در واقع سه شخصیت دارد: ریاضیدان، منجم و شاعر، که باید هر سه شخصیت در بنا نشان  داده می‌شد.

در طراحی این آرامگاه توسط استاد هوشنگ سیحون، دایرهٔ کف به ده قسمت تقسیم شد، به طوری که یادبود بر ۱۰ پایه مستقر باشد. عدد ۱۰ اولین عدد دو رقمی ریاضی و پایهٔ اصلی بسیاری از  اعداد است. از هر یک از پایه‌ها دو تیغه مورب به طرف بالا حرکت می‌کند، به ترتیبی که با تقاطع این تیغه‌ها حجم کلی برج در فضا ساخته می‌شود و چون تیغه‌ها مورب اند خطوط افقی آن‌ها باید  ناظر بر محور عمودی باشد. پس تیغه‌ها به صورت مارپیچی شکل به سوی بالا حرکت می‌کنند تا با هم تلاقی یابند و از طرف دیگر سر در بیاورند که خود شکل پیچیده ریاضی و هندسی است. این شکل با عدد ۱۰ هر دو سمبل دانش ریاضی خیام است.  برخورد تیغه‌ها با یکدیگر فضاهای پر و خالی و به خصوص در بالا ستاره‌های درهمی به وجود می‌آورند که از لابه لای آن‌ها آسمان آبی نیشابور  پیداست و به تدریج به طرف نوکِ گنبد ستاره‌ها کوچکتر می‌شوند تا در آخر یک ستارهٔ پنج پر آن‌ها را کامل می‌کند. این ستاره‌ها و آسمان به شخصیت نجومی خیام اشاره دارد.

و اما برخورد تیغه‌ها با هم ده لوزی بزرگ می‌سازد که باید با کاشی پر شوند. بهترین تزیین خود رباعیات خیام اند که به صورت خط شکسته و در هم به روش سیاه مشق‌های خطاطان بزرگی همچون میر عماد و بعضی استادان شکسته نویس با کاشی به صورت نقوش انتزاعی سر تا سر لوزی‌ها را پر می‌کنند. باید گفت در تاریخ معماری ایران اولین باری بود که خط شکسته در تزیینات بنا به کار رفت. از داخل نیز قسمت‌های پر، از جمله همین لوزی‌ها با نقش گل و برگ و پیچک باز هم باکاشی معرق زینت یافتند که تماماً شخصیت شاعری خیام را می‌نمایند.

برچسب‌ها: آموزش ریاضی, تدریس خصوصی ریاضی در مشهد, معلم خصوصی در مشهد, آرامگاه خیام, هندسه